DAELMANS KLOKKEN & UURWERKEN
Stipdonk 16 NL
5715 PC Lierop
tel. +31 (0)492 545 577
tel. +31 (0)6 4606 5621
mail: info@daelmans.com
mail: ralf@daelmans.com
www: www.daelmans.com
Lassen van monumentale klokken
Monumentale luidklokken, zoals u ze tegenkomt in kerktorens, zijn vaak eeuwenoud. Iedereen uit de omgeving herkent het karakteristieke geluid van deze klokken; het zijn individuen, vaak zelfs met een eigen naam. Generaties lang hebben deze klokken geluid bij belangrijke gebeurtenissen, van religieuze hoogtijdagen tot rampspoed en alles daar tussenin.
Tijdens hun lange bestaan zijn deze klokken vaak tienduizenden malen geluid. Dit leidt onherroepelijk tot beschadigingen. Gelukkig wordt tegenwoordig de modernste technologie aangewend om schade te kunnen herstellen en deze monumentale luidklokken hun oorspronkelijke diepe en heldere toon terug te geven.
Vanuit jarenlange ervaring is Toine Daelmans Luidklokken & Torenuurwerken actief als vertegenwoordiger in Nederland, voor de Firma Lachenmeyer uit, Nördlingen Duitsland. Met ruim tachtig jaar ervaring heeft Lachenmeyer over de hele wereld meer dan 3600 klokken in hun originele staat hersteld. Tachtig jaar kwaliteitsontwikkeling heeft geleid tot herstel naar oorspronkelijke glorie van onder andere de volgende beroemde monumentale klokken.
Klokken worden uit de
RK kerk Duistervoorde gehaald
Oorzaken van beschadiging
Het is vaak moeilijk te herleiden wat de oorzaken zijn van scheuren in oude luidklokken. Ook wat dit betreft geldt dat iedere klok een individu is. Vaak zijn oorzaken terug te leiden tot de volgende problemen:
1.
Verkeerd gebruik van luidapparaten, door te hoge oplui hoek en verkeerde klepels.
2.
In de loop der jaren kunnen zwakke plekken in de slagring van de klok ontstaan en haarscheurtjes in het lichaam.
3. Slecht onderhoud op de installatie, zoals te laag hangende klepels en loszitten de klokken aan de luidas, waardoor kroonarmen kunnen afbreken .
De Adviescommissie van de Rijksdienst van Monumentenzorg (RDMZ) geeft aan :
“De beschadiging aan de slagring mag in geen geval meer dan 10% bedragen. Het oplassen van deze beschadigde plaatsen is bij deze graad van beschadiging dringen aan te bevelen.”
Zeven, eeuwenoude klokken, samen 4000 jaar,
staan klaar voor het lassen
Gescheurde klok
De onder 2 genoemde schade heeft pas de aandacht die het verdient sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw. De voortdurende slagen van de klepel zorgen voor structurele vervorming van het metaal op moleculair niveau. Door ontstane spanningen in het materiaal wordt het brons schadegevoeliger en neemt het breukgevaar toe. Bij verder gebruik van de klok lopen deze scheurtjes uit en komen ze samen in grote scheuren, waardoor gevaarlijke situaties ontstaan. De optische en meetbare schade aan een luidklok is dus maar een klein deel van de werkelijke schade! Als een beschadigde klok in de werkplaats van Lachenmeyer is aangekomen, worden vaak meer verborgen grote scheuren in horizontale en verticale richting ontdekt. De beschadigingen zijn meestal niet te zien wanneer de klok nog in de toren hangt, omdat er veel onderhuidse scheuringen zijn ontstaan. Deze scheurtjes dringen vanaf de binnenkant van het gietlichaam het materiaal in, waarna ze aan de oppervlakte door de klepel worden dichtgeslagen. Ook is er akoestisch aanvankelijk niets te merken. Deze schade is pas zichtbaar als de bovenste laag van het metaal wordt uitgeslepen. In de meeste gevallen treden beschadigingen zoals onder 1 en 2 genoemd gelijktijdig op, waardoor de levensverwachting van de luidklok aanzienlijk wordt beperkt.
Klok in voorbereiding voor lassen
Nieuw klepeloog ingelast
Pas gelaste klok
Aanbevolen door Monumentenzorg last Lachenmeyer de moeilijkst te herstellen schade met behoud van de historische waarde van de klok. Met het beschermde proces worden de plekken hersteld waar de slagring van de klok door de klepel gedurende eeuwen is uitgesleten. Door middel van oplassen met nieuw metaal wordt de slagring weer op de oorspronkelijke dikte gebracht.
Bij de restauratie van de klok wordt deze zodanig in een oven geplaatst.
Door het over decennia van praktijkervaring ontwikkelde restauratieproces van de Firma Lachenmeyer wordt de hele structuur van een monumentale luidklok op oorspronkelijke sterkte teruggebracht. De klok luidt weer zoals destijds de makers het hebben bedoeld!
In Nederland heeft Toine Daelmans Klokken & Uurwerken zo'n 45 beschadigde klokken gerestaureerd door het laten lassen van scheuren, afgebroken kroonarmen of uitgeslagen klepel aanslagplaatsen.
Het de- en monteren van de luidklokken, de restauratie van luidassen, klokken stoelen en luidmotoren etc. geschiedt door eigen mensen van Toine Daelmans Luidklokken & Torenuurwerken
Gebroken kroon voor de restauratie
Gelaste kroon
Takel werkzaamheden Rinsumageest
